W jakich sytuacjach jest dozwolona ekshumacja zwłok?

Ekshumacja zwłok polega na wydobyciu ludzkich zwłok lub szczątków z miejsca pochówku. Najczęściej przeprowadzana jest na wniosek rodziny, ze względu na konieczność przeniesienia szczątków na inny cmentarz. Niekiedy ekshumacja może być wykonywana na wniosek sądowy lub prokuratorski. Zgodę na przeprowadzenie ekshumacji musi wydać państwowy graniczny inspektor sanitarny, właściwy dla lokalizacji planowanej ekshumacji, lub państwowy powiatowy inspektor sanitarny. O planowanych działaniach należy powiadomić także władze cmentarza.

Kiedy przeprowadza się ekshumację i jakie warunki należy spełnić?

Ekshumacja zwłok lub szczątków może być wykonana wyłącznie w określonych przypadkach. Z prośbą o wykonanie ekshumacji mogą wystąpić osoby, które mają odpowiednie zezwolenie od inspektora sanitarnego i są uprawnione do pochowania zwłok. Ekshumacja może być wykonana także w sytuacji, kiedy teren cmentarza ma zostać przeznaczony na inny cel, lub na zarządzenie sądu bądź prokuratury. Co ważne, zwłoki osób zmarłych na choroby zakaźne nie mogą być ekshumowane przed upływem 2 lat od dnia zgonu.

Ekshumacja może być również wykonana na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i wymaga akceptacji od wojewody właściwego dla danej lokalizacji grobu. Ekshumacje wykonywane są w okresie od 16 października do 15 kwietnia we wczesnych godzinach porannych. Pracownicy dokonujący ekshumacji muszą stosować środki ochrony osobistej określone przez powiatowego inspektora sanitarnego.

Jak przebiega proces ekshumacji?

Podczas otwierania grobu powinna być osoba odpowiedzialna za ekshumację, inspektor sanitarny oraz zarządca cmentarza. Rodzina może, ale nie musi uczestniczyć w tym procesie. W trakcie ekshumacji ziemię wydobytą z grobu należy składować na powierzchni zabezpieczonej za pomocą szczelnej maty. Jeżeli proces ten przeprowadza się przed upływem 20 lat od dnia pochówku, zwłoki wydobywane są wraz z trumną, którą umieszcza się następnie w szczelnej, blaszanej skrzyni. Po zakończeniu ekshumacji trumnę należy natychmiast wyjąć ze skrzyni, umieścić w grobie i zasypać wcześniej wydobytą ziemią. Jeżeli do ekshumacji dochodzi po upływie 20 lat od dnia pochowania, wydobyte szczątki oraz pozostałości trumny umieszcza się w nowej trumnie.